/ber-/ ön eki, Farsça'da ve Arapça'da önüne geldiği kelimeye, Türkçe'deki /-de/ son eki gibi üzeri, üzerinde veya yukarı doğru hareket etme anlamı veriyor.
beraber, barabar : üstüste, denk, birlikte
bertaraf : başka bir tarafa koymak anlamında
bermutad : mutad ( Arapça, alışılmış) kelimesinden, alışıldığı üzere anlamında
berkemal : kemal ( Arapça, tamlık, kusursuzluk) kelimesinden, sorun yok, işler yolunda anlamında
berhava : havaya gitmiş, uçmuş, kaybolmuş ( berhava etmek/olmak : patlatmak / patlamak, ziyan etmek / ziyan olmak)
bergüzar : güdar ( Farsça, yol) kelimesinden, yolluk, yol hediyesi anlamında.
berduş : orijinal kelime haneberduş; hane (Farsça, ev), duş/döş ( farsça, omuz) evi omzunda yüklü anlamında
berdevam : devamlı anlamında
Ve işte bu yazıyı yazmama neden olan kelime :
berbad : bad (Farsça, rüzgar. Kelimenin son harfi /ﺩ/ dal) yele verilmiş, rüzgar vurmuş anlamında. Zamanla kötü olan her durumu tarif etmek için kullanılmış. TDK güncel karşılığını 1. Kötü 2. Bozuk: 3. Çirkin, beğenilmeyen olarak vermiş.
berbat : bat ( Farsça, kaz. Kelimenin son karfi /ﻂ/ ta ) Bu kelimedeki ber ise göğüs anlamında. Kubbealtı Lugatı Büyük ve yuvarlak gövdesi kaz göğsüne benzetildiği için bu ismi alan, kopuza ve lavtaya benzer mızraplı çalgı olarak vermiş. Biraz arayınca yandaki fotoğrafı bulabildim de gözümde canlandı. Burhan-ı Katı sözlüğünde Kopuz'a verilen bir isim olarak da geçiyormuş.
İslam Bilgileri Ansiklopedisinde; Azerbaycan maddesi altında da bahsi geçmektedir. "Azerbaycan mûsikisi zengin bir enstrüman topluluğuna sahiptir. En çok kullanılan çalgılar tar, kamança, nagara ve zurnadır. Azerbaycan mûsikisinde çeşitli devirlerde kullanılmış başlıca enstrümanlar şunlardır: a) Telli çalgılar: Tar, saz, kamança, rebap (rübab), berbat, setar, tenbur, çeng, rûd. b) Nefesli çalgılar: Zurna, ney, tütek, mey, balaman (balaban), yassı balaman, tulum, nefîr, şeypûr. c) Vurmalı çalgılar: Gaval, nagara, goşa nagara, tebıl, sinc (zinc). Son zamanlarda garmon (akordeon) ve klarnetin de enstrümanlar arasına girdiği görülmektedir."
Ayrıca /ber/ in kelime olarak farklı anlamları da var :
Farsça : Yemiş, meyve, mahsul,
Berâver : Yemiş veren, meyveli
Berdar : ( Farsça sahip olan anlamındaki -dar son ekiyle) Meyveli
Arapça : 1. Kara toprak 2. Hayır sâhibi, iyi amel işleyen, sâlih kimse.
Bir de Farsça "götürmek" anlamındaki burden kelimesinden "götüren" anlamında son ek olarak kullanımı da var :
Ambar : (Farsça birlikte, beraber anlamında ham/hem sözcüğünden) birlikte götürülen yer anlamında.
Dilber: Gönlü alıp götüren, güzel.
Emirber: Emir götüren.
Fermanber: Ferman götüren.
Rençber : ( Farsça, zahmet anlamındaki renç kelimesinden) zahmet götüren, emekçi.
Peyamber: ( Farsça, haber anlamındaki peyam kelimesinden) haber götüren, peygamber.
7 Mart 2018 Çarşamba
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
uykusuzluk üzre yazılmıştır 1
gözümden akan uyku nereye kaçtın madem kaçacaktın ben neden yattım sen kaçıp gidince ben bana kaldım gökte yıldızları sayar dururum kapadın ...
-
Çok sıradan, binlerce çeşidi bulunan ama vazgeçilmez bir sofra nesnesidir tuzluk. Her ne kadar tuzu elle "çimdikleyip" parmaklarla...
-
Devletşah isimli bir bloga dadandım, aman diyeyim düşmanların başına. Hani siz de bakmayın diye veriyorum adresini. Sabahtan akşama yemek mu...
-
Yurtiçi Kargo'nun beceriksizliğine rağmen Calibro'ya bugün kavuştum. 6 saatlik kullanımdan sonra biraz fikir sahibi oldum. Elektroni...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder