"Kültür" üzerine

"Kültür"den ne anladığınız hangi kültürden geldiğinize bağlıdır. Üç sözlük maddesinin merceğinden şöyle bir bakmak bunu teyit eder:

Culture: cultivation, the state of being cultivated, refinement. the result of cultivation, a type of civilization (Eğitimlilik, eğitimli olma hali, eğitimin sonucu, incelik ve kibarlık, bir tür uygarlık). – Chambers İngilizce Sözlüğü

Kultur: Gesamtheit der geistigen und künstlerischen Errungenschaften einer Gesellschaft (Bir toplumun entelektüel ve sanatsal edinimlerinin toplamı). – Störig Almanca Sözlüğü

Culture: Ensemble des moyens mis en œuvre par l'homme pour augmenter ses connaissances, développer et améliorer les facultés de son esprit, notamment le jugement et le goût (İnsanın bilgisini artırmak, özellikle muhakeme ve zevk alanlarında zihinsel yetilerini geliştirmek ve iyileştirmek için kullandığı araçların tamamı). – ATLIF Fransızca Sözlüğü

Bu yukarıdaki alıntı Guy Deutscher’in yazdığı “Dilin Aynasından : Kelimeler Dünyamızı Nasıl renklendirir ?” adlı kitaptan.  Bunu okuyunca ben de bizim sözlüklere baktım. Aşağıdakiler de onlardan.

kültür  :  Fr. culture  a.

1. Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin


2. Bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünü


3. Muhakeme, zevk ve eleştirme yeteneklerinin öğrenim ve yaşantılar yoluyla geliştirilmiş olan biçimi


4. Bireyin kazandığı bilgi: Tarih kültürü kuvvetli bir kişi.


5. Tarım.


6. biy. Uygun biyolojik şartlarda bir mikrop türünü üretme. – TDK Güncel Türkçe Sözlük

kültür   İng. culture  Bir halkın ya da bir toplumun özdeksel ve tinsel alanlarda oluşturduğu ürünlerin tümü : Yiyecek, giyecek, barınak, korunak gibi temel gereksemelerin elde edilmesi için kullanılan her türlü araç gereç; uygulanan teknikler; düşünceler, beceriler, inançlar, geleneksel, dinsel, toplumsal, politik düzen ve kurumlar; düşünce, duyuş, tutum, davranış ve yaşama biçimlerinin topu. – TDK  Budunbilim Terimleri Sözlüğü 1973 ( “Budun” kavim, ulus, ırk demekmiş. Budunbilim de etnoloji karşılığı. )

kültür  [Lat. colere (eleme) > cultura (işleme, tarım) >  Fr. culture]

3 . Toplumun, insan hayatı ile ilgili olarak tarihî ve sosyal süreç içinde geliştirdiği ve gelenek hâlinde sürdürdüğü insanın doğal ve toplumsal çevresine kabul ettirdiği egemenliğinin ölçüsünü belirten her türlü duygu, düşünce, dil, edebiyat, sanat ve yaşayış alanındaki maddî ve manevî değerler bütünü.
4 . Toplumun belirli bir kısmına veya bir milletin bütününe özgü düşünce, davranış, giyim kuşam, zevk ve sanat eserlerinin tümü.
5 . Belli bir konuda edinilmiş geniş ve sistemli bilgi; belli bir alana özgü yeterince geniş bilgi.
6. Muhakeme, eleştirme, değerlendirme, zevk alma yetilerini yeterince geliştirmiş olma durumu.
7. Bireyin kazandığı bilgi; bir gruba gereksinim duyduğu geleneksel bilgileri kazandırma. - Ötüken Türkçe Sözlük